بحث پر چالش این روزهای حرفه حسابرسی تغییرات صورت گرفته در استانداردهای حسابرسی است. آنچه از این تغییرات به نظر می رسد این است که روح کلی حاکم بر استانداردهای گزارشگری حسابرسی به سمت محتوای گزارش حسابرسی شرکت های بورسی چرخش داشته است که این امر به خصوص با تدوین استاندارد جدید برای گزارشگری درخصوص "موضوعات کلیدی حسابرسی" متبلور شده است. بحران های مالی، رسوایی های مالی، جهانی شدن، و پیچیدگی‏ های روز افزون محیط تجاری باعث تاکید بر اهمیت گزارش‏گری قابل اتکا و با کیفیت شده است. محیط کنونی به اطلاعات بیشتر و کامل‏تر و البته قابل اتکا در مورد بنگاه های اقتصادی و فرایندهایی که از کیفیت گزارشات مالی پشتیبانی می‏کنند، نیاز دارد. سهام‏داران فعلی و سرمایه گذاران بالقوه و سایرین در تلاش هستند تا از  طریق دست‏یابی به اطلاعات مربوط و قابل اتکا سطح ابهام را کاهش دهند. در این راستا گزارش حسابرسی به عنوان خروجی اصلی فرآیند حسابرسی است ( به عبارتی می توان گفت روش اصلی برقراری ارتباط با ذی نفعان یک بنگاه اقتصادی، گزارش حسابرس است که معمولاً این گزارش در قالبی استاندارد به توصیف صورت‏های مالی حسابرسی شده، فرایند حسابرسی، مسئولیت‏های مدیریت و حسابرس می‏ پردازد) و تا زمانیکه از نظر استفاده کنندگان صورت های مالی، اظهارنظر حسابرس بر روی صورتهای مالی دارای ارزش و بار اطلاعاتی است، تقاضا برای افزایش مربوط بودن و اطلاع رسانی بهتر گزارش های حسابرسی وجود خواهد داشت.  براساس نظر خواهی بین المللی که توسط هیات تدوین استانداردهای بین‏المللی حسابرسی و اعتبار بخشی  صورت گرفت، نیاز  استفاده کنندگان به افزایش کیفیت گزارش های حسابرسی منجر به تدوین استانداردهای جدید گردید. گزارش حسابرسی مشخص می‏کند آیا صورتهای مالی منصفانه ارائه شده اند و یا خیر؟ در نتیجه همواره احساس نیاز به ارتقاء کیفیت گزارشگری از جانب استفاده کنندگان وجود داشته است. لذا در همین راستا از سال 2015 هیئت استانداردهای بین المللی حسابرسی و اطمینان بخش اقدام به تدوین استانداردهای جدید و تجدید نظر استانداردهای قبلی حسابرسی در حوزه گزارشگری نموده است که این استانداردهای جدید از تاریخ 15 دسامبر 2016 (مقارن با 25 آذر 1395) لازم الاجرا می باشد. چه تغییراتی در استانداردهای گزارشگری رخ داده است:

تغییرات عمده ای که در نحوه و محتوای گزارشگری حسابرس صورت گرفته است می توان به صورت زیر دسته بندی کرد:

•  افشاء ریسک های کلیدی در زمینه های تجاری، عملیاتی و حسابرسی از دیدگاه حسابرس

• دیدگاه حسابرس درباره مفروضات کلیدی زیر بنایی قضاوت‏هایی که دارای تاثیر قابل ملاحظه بر صورت‏های مالی هستند و اینکه آیا این مفروضات شامل حداقل پیامدهای بالقوه هستند یا در انتهای طیف و حداکثر آن هستند.

• بررسی و اظهار نظر در خصوص روشها و قضاوت‏هایی که در ارزش ‏گذاری دارایی ها و بدهی‏ها اعمال شده است

•  بررسی و اظهار نظر در خصوص معاملات عمده غیر عادی

تغییرات اساسی صورت گرفته در خصوص گزارشهای حسابرسی:

بعد از بحران مالی اتفاق افتاده و فشار افکار عمومی مبنی بر افزایش کیفیت و قدرت اطلاع رسانی گزارش های حسابرسی، هیات تدوین استانداردهای بین‏ المللی حسابرسی و اعتبار بخشی تصمیم به ایجاد تغییراتی در گزارش های حسابرسی گرفت که مهمترین این تغییرات عبارتند از

•  تغییرات اساسی در استاندارد 700 در خصوص نحوه گزارشگری

•  تغییرات اساسی در استاندارد حسابرسی 720 در خصوص مسئولیت های حسابرس در رابطه با سایر اطلاعات

• تغییرات اساسی در استاندارد حسابرسی 570 در خصوص گزارشگری حسابرس در ارتباط با تداوم فعالیت

•  تغییرات اساسی در استاندارد حسابرسی 705  در خصوص  اظهار نظرهای تعدیل شده در گزارش حسابرس مستقل

• ایجاد استاندارد جدید حسابرسی 701  در خصوص اطلاع رسانی موضوعات کلیدی حسابرسی در گزارش حسابرس مستقل

همچنین تغییرات فوق موجب تجدید نظر در استانداردهای 260 و 706 در نتیجه تصویب استاندارد جدید 701 و انجام اصلاحات در استانداردهای بین المللی حسابرسی مرتبط 210، 220، 230، 510، 540، 580، 600 ، 710، 800 و 805 گردیده است

استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی استانداردهایی جهانی، یکسان، با کیفیت بالا، فهم‌پذیر، لازم‌الاجرا برای گزارشگری مالی هستند که از سوی نهاد استانداردگذار زیر نظر بنیاد استانداردهای گزارشگری مالی بین‌المللی، یعنی، هیئت استانداردهای حسابداری بین‌المللی IASB وضع می‎شوند. این هیئت از ۱ آوریل ۲۰۰۱  در لندن انگلستان راه‌اندازی شده است.از سالهای 1973 تا 2000؛ استانداردهای بین المللی توسط كمیته استانداردهای بین المللی IASC كه سازمان قبلی IASB می باشدو بر اساس توافق بین کشورهای استرالیا، کانادا، فرانسه، آلمان، ژاپن، مکزیک، هلند، بریتانیا و ایرلند و ایالات متحده آمریکا شکل گرفته بود وضع می شدند كه به عنوان استانداردهای بین المللی حسابداری IAS نامیده می شدند. بعد از تقریبا 25 سالIASC  به این نتیجه رسید که برای ادامه فعالیت خود به شکل اثربخش تر می بایست راه حلی پیدا کند که موجب همگرایی بیشتر بین استانداردهای حسابداری ملی هر کشور و استانداردهای حسابداری بین المللی با کیفیت بالاتری بشود. در سال 1997 IASC گروهی را مامور تعریف استراتژی جدید نمود،که نتایج آن در دسامبر 1998 منتشر گردید و در نوامبر 1999 نهایی گردید. نتیجه این اقدام در آپریل 2001 تشکیل هیئت استانداردهای حسابداری بین المللی IASB بود. از سال 2001 به بعد وظیفه قانون گذاری به سازمان جدید، یعنی IASB واگذار گردید كه قوانین خود را تحت عنوان استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی  IFRS نامید، هرچند كه قوانین وضع شده توسط IASC نیز همچنان مورد قبول سازمان جدید بود. مزیت IASB در منابع مالی بیشتر، كادر حرفه ای تر و استقلال بیشتر نسبت به IASC است.در صورتيكه در موارد خاص اختلافي بين استانداردهای بین المللی حسابداری  و استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی  وجود داشته باشد حق تقدم با استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی مي باشد.(اختلاف هاي موجود، با تصويب استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی و جايگزينی با  استانداردهاي بین المللی حسابداری مرتفع ميشود) در حال حاضر 17 استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی و 41 استانداردبین المللی حسابداری(که البته برخی ملغی شده است) وجود دارد، همچنین برخی از استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی جايگزين استانداردهاي  بین المللی حسابداری  شده اند.

دارائی ها یکی از مهمترین اقلام موجود در صورت های مالی شرکت ها هستند که هم بر صورت ترازنامه (صورت وضعیت مالی) و هم صورت سود و زیان (از طریق فرآیند استهلاک و کاهش ارزش و ....) تاثیر می گذارند، لذا در خصوص این اقلام استانداردهای متفاوتی در مجموعه استانداردهای ملی ایران و استانداردهای  بین المللی – شامل نسخه کامل و نسخه مربوط به شرکت های کوچک ومتوسط (SMEs)- وجود دارد که علی رغم شباهت در برخی موارد دارای تفاوت هایی نیز می باشند.
 در این نوشته تلاش است تفاوت های استانداردهای سه گانه مذکور مورد بررسی و مداقه قرار بگیرد.


تفاوت در دامنه کاربرد استاندارد املاک، ماشین آلات و تجهیزات:
طبق الزامات  استاندارد 11 ایران  و استاندارد حسابداری بین المللی 16 دامنه این استاندراد شامل تمام‌ داراييهاي‌ مرتبط با املاک، ماشین آلات و تجهیزات است، مگر اين که به موجب استانداردي ديگر، نحوه حسابداري متفاوتي مجاز يا الزامي شده باشد،  در حالی که طبق الزامات بخش 17 استانداردهای مربوط به شرکت های کوچک و متوسط، دامنه استاندراد شامل تمام‌ دارائی های مرتبط با املاک، ماشین آلات و تجهیزات و سرمایه گذاری در املاکی است که ارزش منصفانه آن ها به شکل قابل اتکایی قابل محاسبه نیست. یعنی در استانداردهای مربوط به شرکت های کوچک و متوسط دارایی های مرتبط با سرمایه گذاری در املاک نیز در دامنه همین استاندارد قرار دارد.


تفاوت در الزامات مربوط به اجزای بهای تمام شده در شناخت اولیه:
طبق الزامات استاندارد 11 ایران و استاندارد حسابداری بین المللی 16 اجزای بهام تمام شده دارایی عبارتند از:
 الف. قيمت خريد،
ب . مخارج مرتبط مستقيم ( و غیر مستقیم) كه براي رساندن دارايي به وضعيت قابل بهره برداري تحمل میشود،
ج . برآورد اوليه مخارج پياده سازي و برچيدن.
در حالی که طبق الزامات بخش 17 استانداردهای مربوط به شرکت های کوچک و متوسط، هزینه های تامین مالی جزیی از بهای تمام شده املاک، ماشین آلات و تجهیزات محسوب نمی شوند این تفاوت بسیار تاثیر گذار است چرا که طبق استاندارد 13 حسابداری ایران با عنوان مخارج تامین مالی و استاندارد IAS 23 در شرایطی خاص که دارایی تعریف "دارایی واجد شرایط " را پوشش بدهد، مخارج تامین مالی با شرایط پیش گفته در استانداردهای مذکور قابل احتساب به بهای تمام شده دارایی ها است. این در حالی است که طبق بخش 25 استانداردهای مربوط به شرکت های کوچک و متوسط تمام هزینه های مالی در دوره وقوع به حساب سود و زیان دوره منظور می شوند و نیازی به تخصیص این هزینه ها به بهای تمام شده دارایی ها نیست.
از طرف دیگر طبق بند 16 استاندارد حسابداری شماره 11 ایران مخارج مستقیم و غیر مستقیمی که براي رساندن دارايي به وضعيت قابل‌ بهره‌برداري تحمل مي‌شود قابل احتساب به بهای تمام شده دارایی ها است، این در حالی است که طبق استانداردهای حسابداری بین المللی – هم نسخه کامل و هم نسخه مربوط به شرکت های کوچک و متوسط- تنها مخارج مستقیم قابل احتساب به بهای تمام شده دارایی است و مخارج غیر مستقیم می بایست در دوره وقوع به حساب هزینه دوره منظور گردد.


تفاوت در اندازه‌گيري پس از شناخت اولیه:
طبق الزامات استاندارد ایران و استاندارد حسابداری بین المللی 16 برای اندازه گیری های بعدی دارائی های ثابت دو روش به شرح زیر مجاز می باشد:
- بهاي تمام شده به کسر استهلاک انباشته و کاهش ارزش انباشته
- تجديد ارزيابي
 در حالی که طبق الزامات بخش 17 استانداردهای مربوط به شرکت های کوچک و متوسط تنها روش  بهاي تمام شده به کسر استهلاک انباشته و کاهش ارزش انباشته مجاز شناخته می شود و شرکت ها اجازه استفاده از روش تجدید ارزیابی را ندارند.


تفاوت در عمر مفید و روش های استهلاک:
طبق الزامات استاندارد ایران عمر مفید باید حداقل در پایان هر سال مالی مورد بازبینی قرار گیرد. این در حالی است که طبق الزامات استاندارد حسابداری بین المللی 16 هم عمر مفید و هم ارزش باقیمانده  باید حداقل در پایان هر سال مالی مورد بازبینی قرار گیرد و طبق بخش 17 استانداردهای مربوط به شرکت های کوچک و متوسط هر گاه شواهد درونی و بیرونی مبنی بر تغییر ارزش باقیمانده و عمر مفید دارایی نسبت به آخرین دوره گزارشگری وجود داشته باشد، واحد تجاری می باید برآورد خود از ارزش باقیمانده، روش استهلاک و عمر مفید را اصلاح کند. ( بر خلاف استاندارد ایران و نسخه کامل استاندارد هر ساله نیست).
شاید یکی از دلایلی که در استاندارد ایران به بازبینی ارزش باقیمانده اشاره نشده است این مطلب باشد که در ایران ارزش باقیمانده عملا" معادل ارزش اسقاط و صفر یا ناچیز فرض می گردد. در حالی که در استانداردهای بین المللی علاوه بر برآورد ارزش باقیمانده باید هر ساله این برآورد مورد بازبینی و اصلاح قرار گیرد.
همچنین طبق الزامات استاندارد حسابداری بین المللی 16 و استاندارد ایران روش استهلاک  باید حداقل در پایان هر سال مالی مورد بازبینی قرار گیرد ، در حالی که طبق الزامات  بخش 17 استانداردهای مربوط به شرکت های کوچک و متوسط هر گاه شواهدی مبنی بر تغییر الگوی مصرف دارایی وجود داشته باشد روش استهلاک باید مورد بازبینی قرار بگیرد. (هر ساله نیست).

 حرفه حسابداری مي تواند به طور گسترده ای از مزايای بلاك چين بهره مند شود. بلاك چين و قراردادهای هوشمند مرتبط مي توانند ذخيره داده های حسابداری را ايمن کند. اين ايمنی از طريق اشتراك آنی داده ها با ديگر اشخاص و همچنين افزايش تاًیید پذيری اين داده ها تحقق می يابد. با استفاده از فناوری بلاك چين، شركت ها قادرند كه سيستم های اطلاعات حسابداری خاصی را پديد آورند كه تراكنش و مبادلات معتبر را در يك دفتر كل امن ثبت کند.

چنين سيستم هايی قادر خواهند بود تا گزارشگري آنی را از طريق اشاعه فوری اطلاعات حسابداری به طرف های علاقه مند شامل مديران، حسابرسان، بستانكاران و سهامداران محقق سازند. به علت كاهش قابل ملاحظه بهای واحد پردازش، حافظه و ذخيره سازی و نيز ظهور دفاتر كل توزيع يافته همچون بلاك چين، استفاده کنندگان برون سازمانی می توانند به اطلاعات آني حسابداري شركت ها با هزينه اي پايين دسترسي يابند. قراردادهاي هوشمند مي توانند به عنوان ابزاري خودكار و بر مبناي قواعد از پيش تعيين شده بر فرايندهای حسابداری نظارت کند. بعلاوه با پيشرفت و محبوبيت اينترنت اشياء، كنترل ها مي تواند در درون بلاك چين تعبيه شوند. اين كنترل هاي مبتني بر اينترنت اشياء مي توانند در درون اشياء مختلف فيزيكي، به منظور نظارت و فعال نمودن به موقع فرايندهاي تجاري، گنجانده شوند. علاوه بر اين، تحليل داده ها در ارتباط با بلاك چين مي تواند به كشف ناهنجاري ها، تقلب ها و ديگر اطلاعات مفيد منجر شود. در اين سيستم، مديران، حسابداران، شركاء تجاري و سرمايه گذاران بطور فعال به منظور تاًیید معاملات با يكديگر همكاري داشته و همچنين شواهد قابل اتكايي را به منظور اعتبار سنجي متقابل فراهم مي سازند. اين اجزاء بايستي با يكديگر يك اكوسيستم حسابداري شفاف، تاًیید پذير و آني را تشكيل دهند.عملكردهاي خودكار تاًیید اطلاعات، پردازش، ذخيره سازي و گزارشگري در سيستم اطلاعات حسابداري مبتني بر بلاك چين در كنار هم يك اكوسيستم حسابداري خودكفا را شكل مي دهند. در يك چنين اكوسيستمي، قراردادهاي هوشمند تحت فناوري بلاك چين به عنوان نرم افزاري خودمختار و مستقل براي اعمال تاًیید، كنترل، جلوگيري از تقلب و ... بكار مي روند. اجراي بسياري از فرايندهاي حسابداري را مي توان از طريق كدنويسي قواعد و توافقات تجاري در قراردادهاي هوشمند، خودكار کنند. به عنوان مثال، پردازش و ثبت خودكار پرداخت ها با استفاده از صورت حساب های صادر شده از طريق قراردادهاي هوشمند خود الزام، نظارت بر عملكرد كاركنان و پرداخت حقوق آن ها با استفاده از استخدام هوشمند، اتوماسيون و خودكارسازي پرونده هاي مالياتي در قالب قراردادهاي هوشمند كه امكان بروز رساني مستمر را براي ادارات دولتي فراهم کند. همچنين به وسيله برنامه نويسي مقررات مالياتي در قراردادهاي هوشمند، سيستم مالياتي به ميزان قابل توجهي ساده تر شده و كمتر محل بحث خواهد بود. افزون بر این، قراردادهاي هوشمند را مي توان با فناوري اينترنت اشياء تركيب نمود تا بدين طريق فرايند دفترداري خودكار گردد. به عنوان مثال، يك قراداد هوشمند مي تواند يك ثبت فروش را در صورتي كه در يك نوع موجودي خاص شركت به وسيله فناوري اينترنت اشياء از شركت خارج و فروخته شود، به دفتر كل بلاك چين انتقال دهد. علاوه بر اين موارد، دستگاه هاي آتي مي توانند به حسگرها و چيپ هاي هوشمند تجهيز شده و به شبكه هايي دسترسي يابند كه حتي قادر هستند هر گونه ضايعات موجودي، عدم ارسال و تأخير را نيز بطور خودكار گزارش دهند. اين نوع گزارش ها مي توانند قراردادهاي هوشمندي را ايجاد كنند كه باعث تعديل سنجش و اندازه گيري حسابداري گردد. در كنار خودكارسازي فرايندها، قراردادهاي هوشمند قادرند كه فرايندهاي حسابداري را از طريق تجميع و يكپارچه سازي داده هاي بزرگ و تحليل هاي پيشگويانه هوشمند سازد. به عنوان مثال، يك قرارداد هوشمند كه با يك مدل پيش بيني رتبه اعتباري كد نويسي شده قادر است كه ريسك بدهكاران را بر مبناي رفتار خريد و وضعيت مالي آن ها مورد سنجش قرار دهد و مطابق با آن تخمين هاي بدهي  را تنظيم کند.

در حالت ايده آل، اطلاعات مالي مبتني بر فناوري بلاك چين مي تواند به صورت آني براي سهامداران، بستانكاران، شركاي تجاري، نمايندگي هاي دولتي و ديگر طرف هاي علاقه مند قابل رؤيت باشد. هر استفاده كننده اطلاعات، علائق و اهداف خاصي را دارد كه به نيازهاي گوناگون داده هاي حسابداري منجر مي شود. بطور مثال، مدير ارشد مالي و حسابرسان لازم است كه به كل داده های حسابداری دسترسي كامل داشته باشند. متصدي امور حساب هاي دريافتني نياز دارد كه ثبت هاي حساب هاي دريافتني را بررسي نمايد و سرمايه گذاران فقط اطلاعاتي را كه در سطح بالايي تجميع شده، استفاده مي نمايند. از این رو لازم است كه به هر نوع مصرف كننده اطلاعات، اجازه دسترسي خاصي بر مبناي نقش و تقاضاي آن ها داده شود.  سيستم اطلاعات حسابداري مبتني بر بلاك چين مي تواند به كاربران اين اجازه را بدهد كه با توجه به نقش هاي از پيش تعيين شده آن ها، اطلاعات را در سطوح تجميعي مختلفي مشاهده نمايند. همچنين افزايش در سطح شفافيت، به واسطه ماهيت قابل تاًیید فناوري بلاك چين، كه با كاهش فرصت هاي دستكاري سود توسط مديريت زمينه ساز افزايش اميد سهامداران است، دو چندان مي شود. بر اين اساس، همچنان كه فرايند ثبت و ارائه داده ها از حالت عمليات دستي به حالت خودكار در حال تغيير است، نقش حسابداران نيز از حالت جمع آوري كننده داده ها به يك مفسر و تحليل گر در حال تغيير است.

طبق استاندارد حسابداری شماره 29 با عنوان ”فعالیت‌های ساخت املاک“ و همچنین مفاد پاسخ به پرسش فنی شماره 61 مورخ 13/4/1384 کمیته فنی سازمان حسابرسی، در مواردی که بابت علی‌الحساب معاملات با خریداران و فروشندگان، چک یا سایر اسناد مدت‌دار دریافت یا صادر می‌گردد، اگرچه طبق روش مورد عمل در شرکت‌ها تا زمانی که مبلغ این‌گونه اسناد عملاً تأدیه نشده است، به‌عنوان پیش‌پرداخت یا پیش‌دریافت در دفاتر ثبت می‌گردد، اما برای مقاصد تهیه صورت‌های مالی، لازم است مبلغ این قبیل اسناد که تا تاریخ ترازنامه عملاً تأدیه نشده و درنتیجه تحت عناوین اسناد دریافتنی و پرداختنی در دفاتر باقی مانده است، از پیش‌دریافت یا پیش‌پرداخت متناظر آن به تفکیک هر قرارداد کسر (تهاتر) و در موارد بااهمیت، ارائه اطلاعات مربوط در یادداشت‌های توضیحی صورت‌های مالی، ضروری می‌باشد.

پاسخ:
در شرايطي كه كاهش اجباری سرمايه در اجرای ماده (141) اصلاحيه قانون تجارت صورت می گيرد، نياز به گزارش هيئت مديره و اظهارنظر بازرس در خصوص توجيه كاهش سرمايه نيست.

طبق تعريف استاندارد، دارايي های ماليات انتقالي مبالغ ماليات بر درآمد قابل بازيافت در دوره‌های آتي در ارتباط با موارد زير است:

الف. تفاوتهاي موقتی کاهنده مالیات ؛
ب. انتقال زيانهاي مالياتي استفادهنشده به دورههای آتی؛ و
پ. انتقال اعتبارهای مالياتي استفاده نشده به دوره های آتی.

با توجه به تعريف دارايي‌هاي ماليات انتقالي ناشي از شناسايي هزينه ماليات كمتر نسبت به ماليات پرداختني است و در سال‌هاي بعد به حساب هزينه منظور مي‌شود. در واقع دارايي‌هاي ماليات انتقالي افزاينده هزينه ماليات سال‌هاي آينده است.

در مفاهيم نظري گزارشگري مالي دارايي به صورت زير تعريف شده است:

دارايي‌ عبارت‌ است‌ از حقوق‌ نسبت‌ به‌ منافع‌ اقتصادي‌ آتي‌ يا ساير راه‌هاي‌ دستيابي‌ مشروع‌ به ‌آن‌ منافع‌ كه‌ در نتيجه‌ معاملات‌ يا  ساير رويدادهاي‌ گذشته‌ به‌ كنترل‌ شركت درآمده‌ است‌.

دارايي‌هاي ماليات انتقالي با تعريف دارايي در مفاهيم نظري گزارشگري مالي منطبق است. منافع اقتصادي اين دارايي از طريق كاهش ماليات پرداختي در سال‌هاي آينده محقق مي‌شود و اين منافع تحت كنترل شركت است، زيرا هيچ شركت ديگري نمي‌تواند از آن استفاده كند. همچنين اين دارايي مربوط به يك رويداد گذشته مانند هزينه استهلاك دارايي‌ها است. بنابراين دارايي‌هاي ماليات انتقالي در صورت وضعيت مالي بايد به عنوان دارايي شناسايي ‌شود. همچنين طبق بند 55 استاندارد حسابداري 1 (تجديد نظر شده 1397) دارايي‌هاي ماليات انتقالي به عنوان يكي از حداقل اقلام مندرج در صورت وضعيت مالي است. لذا بايد به عنوان يك قلم جداگانه ارائه شود.

1)  زیان ناشی از اجرای قرارداد
2) مخارج جبران خسارت ناشی از ترک قرارداد
3) حداقل زیان ناشی از اجرای قرارداد و مخارج جبران خسارت ناشی از ترک قرارداد
4)  زیان ناشی از اجرای قرارداد یا مخارج جبران خسارت ناشی از ترک قرارداد هرکدام بیشتر است

گزینه 3 صحیح است
طبق بند 59 استاندارد حسابداری شماره 4 قرارداد زیان‌بار قراردادی است که مخارج غيرقابل‌اجتناب برای ايفای تعهدات ناشی از قرارداد بیش از منافع اقتصادی مورد ‌انتظار آن قرارداد باشد. مخارج غيرقابل ‌اجتناب قرارداد عبارت از حداقل خالص مخارج خروج از قرارداد يعني حداقل ”زیان ناشی از اجرای قرارداد“ و ”مخارج جبران خسارت ناشی از ترک قرارداد“ است.

واحد تجاري بايد زماني دارائي هاي غير جاري (يا مجموعه واحد) را به عنوان نگهداري شده براي فروش طبقه بندي نمايد كه مبلغ دفتري آن، عمدتا" از طريق فروش و نه استفاده مستمر بازيافت گردد. و معيار هاي زير تامين گردد:

1- دارائي غير جاري (و يا مجموعه واحد) براي فروش فوري)Immediate) در دسترس باشد.

2-شرايطي كه براي فروش چنين دارائي هایی (مجموعه هاي واحد) مرسوم و معمول (Usual and customary) است، آماده باشد.

3-فروش آن بسيار محتمل (Highly probable) باشد.

4-مديريت متعهد به برنامه ريزي براي فروش دارائي باشد.

5-براي فروش دارائي به قيمتي منطقي)  Reasonable) نسبت به ارزش منصفانه آن، بازاريابي موثري صورت گرفته باشد.

6-فرآيند فروش مي بايست طي مدت يك سال از تاريخ طبقه بندي تكميل گردد.

7-معاملات فروش مي تواند شامل معاوضه ي دارائي هاي غير جاري با يكديگر باشد به شرطي كه طبق الزامات استاندارد بين المللي حسابداري 16 با عنوان اموال،ماشين آلات و تجهيزات، اين معاملات داراي محتواي تجاري باشد.

8-در صورتي كه واحد تجاري، يك دارائي غيرجاري (يا مجموعه واحد) را صرفا" به قصد واگذاري تحصيل نمايد، مي تواند در تاريخ تحصيل، آن دارائي را به عنوان نگهداري شده براي فروش طبقه بندي كند به شرطي كه الزام يك سال موضوع بند 6 فوق رعايت شود.